Blogs & columns

‘Het is niet normaal. Ze laten je gewoon aan je lot over.’ Ik loop vanuit de hal achter haar aan de woonkamer in. ‘Ze zeggen dat alles geregeld is, maar er is nog helemaal niets geregeld. Ik dacht nog wel dat het fijn was om weer thuis te zijn.’ Ik neem plaats op een stoel. ‘Maar ik ben wel blij dat ik weg ben daar. Daar laten ze je ook gewoon aan je lot over.’ ‘Daar’ is het herstelcentrum waar ze opgenomen is geweest.

De term SCAM (So-Called Alternative Medicine) werd gelanceerd door prof. dr. Edzard Ernst, emeritus hoogleraar in complementaire geneeskunde en een prominent criticus van alternatieve therapieën. Eerder was hij homeopaat, dus hij kent het veld als zijn broekzak. Hij introduceerde deze term om te benadrukken dat veel alternatieve behandelmethoden wetenschappelijk niet bewezen zijn en vaak onterecht als effectief en veilig worden gepresenteerd.

Natuurlijk hebben mannen en vrouwen evenveel recht op pijnstilling. En natuurlijk moeten we daar geen onderscheid in maken. Nog minder twijfel over het feit als er pijnstillingsmogelijkheden zijn zonder grote neveneffecten: doen. Maar om nou te zeggen dat mannen en vrouwen echt helemaal gelijk zijn? En wat mij betreft moeten we dat ook zeker niet willen nastreven.

Hoe kun je bij psychische aandoeningen van uitzichtloosheid spreken, wanneer het beloop zo moeilijk te voorspellen is. Euthanasie kan immers alleen als het lijden uitzichtloos is.

‘Vannacht kwam een moeder met haar benauwde kind de praktijk van het tentenkamp ingerend. Een ziek kind met snelle ademhaling en lage saturatie. Na snel onderzoek besloot ik hem te vernevelen. Mijn actiestand werd snel vergezeld door zorgen: waar haal ik elektriciteit vandaan voor het vernevelapparaat, en waar haal ik het medicijn vandaan?

De zorgparagraaf in het nieuw gepresenteerde regeer­akkoord wekt helaas weinig vertrouwen. Veel vaagheden en weinig eetbare oplossingen. Natuurlijk moet het tekort aan zorgpersoneel worden opgelost en gezondheidsverschillen worden verkleind. En ja, daar is ie weer: preventie als bouwsteen voor een gezondere samenleving. Als er iets is waar ik moe, machteloos en verveeld van raak, dan is het de term preventie.

Bram Tjaden bespreekt met verschillende beroepsgenoten het onderwerp zingeving. Dit keer is Pieter Barnhoorn, huisarts, seksuoloog, docent en onderzoeker aan het LUMC aan het woord. Wat zijn zijn gedachten als het over zingeving gaat?

De maatschappij verandert. We mogen geen pijn meer lijden. De dood moet een aangename ervaring worden. En dokters mogen geen fouten meer maken.

In het parlement gaan momenteel stemmen op om voor belangrijke beslissingen de leeftijdgrens flink te verhogen. Te denken valt aan zwanger worden, trouwen, een studie kiezen, een huis kopen of in het leger gaan. Er leven ernstige zorgen over het aantal jongeren dat na uitgezonden te zijn, terugkeert met een PTSS. Volgens de parlementariërs hebben nieuwe wetenschappelijke inzichten duidelijk gemaakt, dat de huidige leeftijdgrens van 18 jaar is achterhaald. De hersenen zijn dan nog lang niet uitgerijpt en dat vergroot de kans op onjuiste beslissingen.

Toch begin ik in deze fase te denken over wat nu echt belangrijk is in mijn leven en hebben gezegden als 'werken om te leven en niet leven om te werken' opeens meer gewicht. Er komen vragen bij als: mag ik zonder kinderen drie dagen in de week gaan werken? Omdat ik dan meer tijd heb voor mijn bestuur en vrienden?

Ze verdwenen bijna allemaal – de arbeidsmigranten die ik moest bellen in het kader van bron- en contactonderzoek tijdens de covidpandemie.

Met stijgende verbazing, en vooral verontwaardiging, heb ik de berichtgeving gevolgd – het kan u niet ontgaan zijn – over de komst van een hospice in Bloemendaal. Buurtbewoners uit een ‘nette’ villawijk aldaar verzetten zich er hevig tegen. Dreigden zelfs met rechtszaken tot aan de Hoge Raad toe, en ja dan kun je in Nederland alles eindeloos traineren, dat weten we inmiddels wel.

Sinds enige tijd besef ik dat ik een intolerantie heb voor ­tarwe, misschien vanwege de gluten erin, misschien door de fermenteerbare koolhydraten (FODMAP’s) die het bevat. Na een jaar van continue darmklachten die ik ontwikkelde aansluitend op een norovirusinfectie, bleek stoppen met tarweproducten het enige wat hielp.

Bevoorrecht, dat zijn we anno 2024. Bevoorrecht dat we openlijk praten over de verschillen tussen mannen en vrouwen. Dat we steeds meer kunnen praten over de lichamelijke of seksuele ellende die sommige vrouwen (en mannen!) hebben meegemaakt. Bevoorrecht zijn we omdat er zoveel mensen publiekelijk strijden voor seksuele gelijkheid en gerechtigheid voor de mensen die dat moeten missen. Omdat vrouwen anno nu een andere zorgverlener durven vragen als dat beter is.

Mijn patiënte is een slanke jonge Engelse vrouw, type ADHD, altijd haast en druk. Vandaag is het niet anders, ze ratelt haar verhaal af in een tempo dat ik nauwelijks kan bijhouden. De megagrote kop koffie van Starbucks die ze bij zich had hielp daar zeker niet bij. Mevrouw had bij haar laatste onderzoek een afwijkend uitstrijkje en ik wil een colposcopie bij haar doen, die gepland is over één week.

We eten maar door. En bewegen weinig. We ‘moeten’ wat! Overgewicht is een gezondheidsprobleem en groeit tegen de klippen op. Vorig jaar was al meer dan de helft van alle volwassenen in Nederland overgewichtig. Preventiemaatregelen konden de trend niet ombuigen en nu is bedacht dat de verantwoordelijkheid bij de maatschappij ‘moet’ liggen.

Ik zie een schilderstuk met een mens en twee koeien. De maker is Cobie Baart, neuroloog niet-praktiserend. Ik tref haar werk aan bij artsenschildersclub Pincet en Penseel. Haar werk straalt grote droefenis uit. Beide koeien heffen wanhopig hun kop omhoog. De mens, een jonge boer, staat er ongelukkig bij. Hij kijkt ons aan met holle ogen.

Een man raapte alle stukjes glas die hij op straat zag op. Hij was bang dat een kind het misschien in zijn mond zou stoppen, per ongeluk zou doorslikken en dan levensgevaarlijke schade aan maag of darmen zou oplopen. Eerst raapte hij alleen het glas op waar hij langs kwam, maar op andere plaatsen kon natuurlijk ook glas liggen.

Ze kent de meeste patiënten van haver tot gort. Heel veel problemen worden opgelost zonder dat ik eraan te pas hoef te komen. Mijn agenda bewaakt Anna als een leeuwin haar welpen.

Alle dokters kennen het lijstje: de opsomming van vragen die nog gesteld moeten worden, vaak ook vermomd als opmerkingen die het lijdend voorwerp nog geplaatst wil zien. Er zijn fijne lijstjes: lijstjes die door ons worden aangemoedigd. ‘En als u nu nog wat te binnen schiet nadat u hier bent vertrokken, maak dan een lijstje van die vragen, dan kunnen we het daar volgende keer over hebben.’