Boeken en films & zo

Het citaat van Gabriel García Márquez waarmee de documentaire Joan Baez: I am a noise opent en waarin hij zegt dat iedereen een publiek, privé en geheim leven heeft, geeft de opzet van deze film meteen prijs. Dat publieke en privébestaan is bekend: de legendarische Amerikaanse folkzangeres en activiste Joan Baez (1941) was een icoon van de protestbeweging in de jaren zestig. Activist, pacifist, ze had een relatie met Bob Dylan, was betrokken bij de burgerrechtenbeweging en protesteerde tegen de Vietnamoorlog.

Bijt, het speelfilmdebuut van Guido Coppis, is het soort film waar menigeen niks mee heeft: dun verhaal, weinig dialoog, traag. En toch, Coppis is onmiskenbaar een begaafd stilist: zijn hele film baadt in een bruinoranje koperkleur, een soort negatief van Nederland. De acteurs, onder wie Reinout Scholten van Aschat, Frieda Barnhard en Johan Leysen (in zijn laatste rol), zijn bovendien zonder uitzondering goed en het gegeven is intrigerend.

Met Fractie van een seconde willen Michael Ghysels en Stef Vanlee uit Antwerpen hun publiek bewuster maken van de risico’s van het alledaagse verkeer. Michael Ghysels weet daar alles van: in 2017 overleefde hij een zwaar verkeersongeval. Ondanks zijn verlamming acteert hij nu samen met verpleegkundige Stef Vanlee in deze theatervoorstelling. Beiden bundelden daarin hun ervaringen.

‘We functioneren meestal noodgedwongen meer als algemene plantsoenendienst dan als toegewijde hoveniers’, schrijft Hilgo Bruining over de kinder- en jeugdpsychiatrie. Bruining, kinderpsychiater en hoogleraar neurobiologische ontwikkelingsstoornissen, wijt dit onder meer aan de versnippering van de zorg. Dat kan dus beter. Geïnspireerd door het ‘donutmodel’ van econome Kate Raworth schreef hij daarom Donutpsychiatrie.

Op 17 en 18 juni organiseert M.F.V. Panacea, de studievereniging voor geneeskunde­studenten in Groningen, een opvoering van de bekende hitmusical Fame in de Stads­schouwburg van Groningen. Regisseur is Dio van Velden die eerder met succes de voorstelling TBS vormgaf. Gaat dat zien!

De roman Tante Stoel van schrijver Oswald Schwirtz vertelt het aangrijpende verhaal van Philippine, die op haar 17de na een ongeluk in een rolstoel belandt. De eens zo vrolijke, ambitieuze en talentvolle tiener moet zich daardoor aanpassen aan een leven vol beperkingen, pijn en afhankelijkheid. Ze ontwikkelt een bijzondere band met haar neef Daan, aan wie ze toevertrouwt dat ze zoveel mogelijk de regie over haar leven – en vooral ook haar dood – wil behouden. Dat onderwerp ligt gevoelig in haar zorgzame, zeer gelovige en zwijgzame familie. Daan belooft Philippine te helpen en samen zetten ze haar wensen officieel op papier.

Soms is het verhaal áchter een film interessanter dan de film zelf. Dat gaat op voor de film Ezra, een ‘dramady’ van Tony Goldwyn met zowel geestige als dramatische elementen. Kern van de film is de liefdevolle vader-zoonrelatie tussen de 11-jarige Ezra, een jongen met autisme, en zijn vader Max, een stand-upcomedian in hartje New York.

In 'Vaccins. Prikkelende stof' zet een lange stoet van experts, onder wie hoogleraar vaccinologie Cécile van Els, in kraakheldere teksten, met duidelijke infographics en hier en daar begeleid door een kort verhelderend of persoonlijk getoonzet interview, uiteen hoe vaccins worden ontwikkeld en geproduceerd, hoe ze precies werken, wat de impact is van vaccinatie op mens en dier en welke ziekten nog om vaccinatie vragen.

Ze vond het eerst maar niets, dat boksen. Te hard, te agressief. Kon dat nou werkelijk helpen om (sommige) mensen mentaal weer op de been te brengen? Scherpe vragen en aanmoedigingen van medeauteur, amateurbokser en psychiater/filosoof/hoogleraar Damiaan Denys brachten psychotherapeut Masja Otter ertoe het nut in te zien van bokspsychotherapie (BPT). Kun je psychotherapie immers niet ook zien als een strijd om, tegen en voor jezelf?, aldus Denys.

De oratie van Inez de Beaufort als hoogleraar medische ethiek werd in 1992 vergezeld van een door haar samengestelde krant gedateerd op april 2024. De daarin bijeengebrachte artikelen, geschreven door vooraanstaande medici en ethici als Ad Dunning, Els Borst, Erik Noach, Guido de Wert, Henk Leenen, Paul van der Maas e.a., waren bedoeld als voorspellers van de staat van de geneeskunde, de zorg en de ethiek anno nu.