Om te weten

Ezelsbruggetje

Je kent het wel: heb je eindelijk een souffle ontdekt bij een patiënt en dan vraagt je supervisor van welke klep ­jij denkt dat deze afkomstig is. Met dit ezelsbruggetje vergeet je het nooit meer!

2e intercostaalruimte rechts: aortaklep – All

2e intercostaalruimte links: pulmonalisklep – Physical

3e/4e intercostaalruimte links: tricuspidalis – Therapists

5e intercostaalruimte midclaviculair: mitralis – Move

Gezondheid en maatschappij

Sinds 2020 stijgt het aantal Nederlanders dat slaap­medicatie gebruikt, met de teller eind vorig jaar op 1,3 miljoen. Artsen sloegen alarm. Dit soort middelen zijn initieel effectief, maar al snel is sprake van tolerantie en vervolgens afhankelijkheid. Ondanks de adviezen om niet direct medicatie voor te schrijven, verlaat twee derde van de patiënten die met slaapproblemen de huisarts bezoekt de praktijk met een recept. Het is niet verrassend dat ook verslavingsartsen steeds meer patiënten zien die worstelen om ervan af te komen. De oorzaak van de recente stijging is onbekend, al wordt gedacht dat het samenhangt met de coronacrisis, toen veel mensen kampten met slaapproblemen.

Opmerkelijke feitjes

Wist je dat mensen die opgroeien in de stad een grotere kans hebben om schizofrenie te ontwikkelen dan mensen die opgroeien op het platteland? Het is zelfs zo dat dit risico stijgt met het aantal jaren dat een kind in een stedelijk gebied woont. Als je als kind verhuist van het platteland naar de stad, verdubbelt je risico op het ontwikkelen van schizofrenie. De precieze oorzaak hiervan is onbekend, maar men denkt dat een hogere mate van stress, meer blootstelling aan verontreinigende stoffen en gemakkelijkere toegang tot drugs een rol spelen.

Bijzondere diagnose

Stel je eens voor dat je van het ene op het andere moment Nederlands spreekt met een Frans accent, terwijl je de Franse taal helemaal niet beheerst. Zoiets kan voorkomen bij patiënten met FAS, oftewel het foreign accent syndrome. Deze spraakaan­doening zorgt ervoor dat iemand praat met een tongval die voor omstanders klinkt als een buitenlands accent. ­Vermoedelijk is het een milde vorm van apraxie: de spieren van de mond en tong werken nog goed, maar er is iets in de aansturing verstoord. Vaak ligt de oorzaak bij een CVA, maar ook in het kader van MS, een hersentumor of traumatisch hersenletsel kan dit fenomeen optreden.

Radiologie

Een coeur en sabot oftewel klompvormig hart kun je zien op de thoraxfoto van kinderen met een tetralogie van Fallot. Deze aandoening kenmerkt zich door vier cardiale afwijkingen: een ­ventrikelseptumdefect, een vernauwde longslagader, rechterventrikelhyper­trofie en een overriding aorta die zowel op de linker- als rechterboezem aansluit. De typische vorm wordt veroorzaakt doordat de apex van het hart wat omhoog gedraaid is, door zowel rechterventrikelhypertrofie als de vernauwde longslagader. Verder valt nog op dat de longvelden erg donker ogen, als gevolg van een verminderde pulmonale doorbloeding.

(Antwoord: B)