Onduidelijk eindsignaal

Jaren achtereen kwam hij zo af en toe op mijn poliklinisch operatiespreekuur om een huiduitzaaiing, waarvan hij hinder ondervond, weg te laten halen. Een patiënt met een uitzonderlijk lange overleving met uitgezaaide niercel­kanker. Hij had al meer dan tien jaar geleden de palliatieve diagnose gekregen. De prognose was toen niet best. Hij stemde destijds in met experimentele therapie, waarna hij jaren later met af en toe wat onderhoud een vrij normaal leven kon leiden.

Terwijl ik hem onder lokale verdoving opereer, vertelt hij wat het met hem heeft gedaan. Eerst een fatale diagnose, hoe je dit met je naasten deelt en hoe je je leven vervolgens inricht op eindigheid. Daarna de steeds verlengde blessuretijd waarbij nog steeds niet duidelijk is wanneer het eindsignaal klinkt.

Hij had al tien jaar geleden de palliatieve diagnose gekregen

Als oncologisch chirurg zie ik de laatste jaren steeds meer patiënten zoals deze man, die onbedoeld en ongewild in een grijs gebied tussen palliatief en curatief vallen. Patiënten die met metastasen en gerichte therapie tegen de verwachting in nog vele jaren een goed leven kunnen leiden. Er zijn zelfs sommigen waarbij de ziekte verdwijnt en weg lijkt te blijven. Aan de andere kant zijn er ook enkele patiënten van wie we dachten ze curatief behandeld te hebben, maar waarbij we worden ingehaald door onverwachte, onbeschrijfelijk snelle uitzaaiingen. Die harde scheidslijn tussen wel of niet genezend behandelen bij kanker is soms minder helder dan we verwachten en bespreken met de patiënt. Dan laat het ‘normaal’ beloop bij de meerderheid ons in de steek en klopt het geschetste tijdpad niet.

In een ingezonden artikel deze week ook een worsteling met de harde scheidslijn tussen palliatief en curatief beleid bij kanker, in dit geval bij oudere patiënten met een beperkte levensverwachting. Twee internisten ouderengeneeskunde pleiten ervoor om zeker bij kwetsbare ouderen de schijnbare tegenstelling tussen curatieve en palliatieve therapie meer los te laten en te kiezen voor de therapeutische optie die de hoogste kwaliteit van leven geeft. En die optie valt niet altijd onder de noemer ‘curatief’, maar kan wel de beste optie zijn bij kwetsbare ouderen in blessure­tijd.

medisch contact

nummer 45