Blogs & columns
Shakib Sana
Shakib Sana
1 minuut leestijd
Veldwerk

Grenzen aan geruststellen

6 reacties

In mijn eerste jaren als huisarts kwam een moeder met haar tienerdochter op het spreekuur. Hun reis door het medische circuit begon ruim twee jaar daarvoor met de klacht ‘hoofdpijn en gedragsveranderingen’. Van huisarts tot kinderneuroloog en van kinderarts tot artsen op de Spoedeisende Hulp passeerden de revue. Deze moeder maakte zich enorm veel zorgen over een mogelijke tumor in het hoofd van haar dochter. ‘Ik zie mijn dochter dagelijks lijden en dit blijft mijn angst voor een tumor voeden.’

Steevast stond de volgende conclusie in de brieven: ‘Geen indicatie voor een CT-scan, de moeder is gerustgesteld.’

De patiënt en haar moeder zaten nu voor me in de spreekkamer. Een twintigtal consulten bij verschillende artsen later, die allen na zorgvuldige anamnese en lichamelijk onderzoek tevergeefs hadden geprobeerd om hen gerust te stellen. ‘Dokter, ik ben ten einde raad. De artsen weigeren om een scan te laten maken’, zei de moeder wanhopig. ‘Ze kunnen toch niet in haar hoofd kijken?’

‘Ze kunnen toch niet in haar hoofd kijken?’

‘Ik heb het dossier van uw dochter doorgenomen’, zei ik, ‘en nee, ik kan ook niet in haar hoofd kijken, maar net als de andere artsen zie ik ook geen aanwijzingen voor een tumor.’

Ik belde de radioloog en besprak de casus met hem. De radioloog zei dat in deze specifieke casus met zeer lage a-priorikans en zoveel ongerustheid een blanco CT-scan geïndiceerd was. De scan toonde zoals verwacht geen afwijkingen. ‘Nu zijn we gerustgesteld, dokter!’, zei de enorm dankbare moeder toen ik haar een aantal dagen later voor de uitslag belde. De reis van de hoofdpijnconsulten vergezeld door angst voor een tumor kwam eindelijk tot een eind.

Soms kan in overleg een aanvullend onderzoek uitkomst bieden om uit de impasse te komen en weer verder te kunnen. De grens is individueel en casusspecifiek, maar een open gesprek tussen arts en patiënt in een vroeg stadium kan vele consulten en schaars zorggeld besparen en vooral ongerustheid bij de patiënt of ouders wegnemen. Er zijn grenzen aan de wonderen van het geruststellen.

Veldwerk
  • Shakib Sana

    Shakib Sana is huisarts en promovendus aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, en tevens medeoprichter van Gezondheidskloof.nl en de Twijfeltelefoon.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • W.K. Ramlal

    huisarts, den haag

    geruststellen is de core business van de huisarts, helaas is van wege de medicalisering en social media een goed gesprek onvoldoende.
    de meeste onderzoekingen inclusief beeldvorming doe ik om gerust te stellen, het scheelt inderdaad tijd en geld

  • D.M. Hehemann

    Huisarts, Leiden

    Het is niet mijn intentie iedereen nu weer ongerust te maken, maar is het niet zo dat je een mri scan nodig hebt om een hersentumor op te sporen?

  • Patient advocate borstkanker en erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker, Huissen

    Mooie casus en ik snap het helemaal. Ik moet wel eerlijk zeggen dat ik mijn wenkbrauwen frons bij de aanhoudende overtuiging van moeder dat het veranderde gedrag van haar puberdochter wellicht veroorzaakt wordt door een hersentumor. Dat lijkt mij voo...r het meisje zeer belastend. Ik hoop dus dat er ook een gesprek met moeder alleen plaats heeft gevonden, waarbij de nadelige gevolgen van moeders uitspraken voor dochter besproken zijn. Wellicht is het gedrag van dochter vooral te verklaren door de puberteit en wie weet heeft het te maken met de interactie met moeder. Psychologie van de kouwe grond, I know, maar toch....

  • Arts, Vlaardingen


    Ik kan mij moeilijk voorstellen dat het daarmee voor moeder klaar was, tenzij dochter daarmee/-na wonderbaarlijk van haar klachten/'lijden' af was. Mijn ervaring is dat de volgende vraag dan is, maar dokter, wat is er dan wel aan de hand? (i.e. we ...moeten naar een andere specialist / ander ziekenhuis (voor een second opinion) / de academische pad bewandelen / etc).

    'Ze kunnen toch niet in haar hoofd kijken?' => Jawel mevrouw, dat kunnen ze wel. Als er wat speelt in het brein, al 2 jaar lang, dan hadden de (meer dan?) 10 specialisten toch niet allemaal onafhankelijk van elkaar geconcludeerd dat extra onderzoek (al is het om de voorafkans nog kleiner te maken dan wel gerust te stellen) totaal zinloos zou zijn.
    Verder worden scans niet aangevraagd door een specialist niet vergoedt, dus wellicht ontbreken er nog wat feiten.....

  • B. Bos

    Specialist ouderengeneeskunde , Leiden

    Dank collega,
    Ik heb ooit
    Jaren geleden
    Tegen het protocol in
    Lopen lobbyen voor een röntgen foto ter geruststelling, juist bij casussen die beginnen aan een palliatief traject, als ritueel, als geruststelling
    Waarbij ik zei: als ik nou enk...el hierin moet meegaan om het onverdraaglijke dragelijk te maken….ja het is ritueel
    Klopt
    Maar het helpt
    En het proces gaat door ….
    Waarom niet

  • Longarts niet praktiserend, Den Helder

    Zeer goed gehandeld, collega. Heb dit in het verleden ook wel gedaan bij mensen met een long oncologisch verleden, die ineens door iets met de staart tussen de benen kwamen, omdat ze bang waren, dat het weer fout zat. Je kunt op zulke momenten praten... als Brugman. Maar alleen harde gegevens tellen dan. Waarop de radioloog op de röntgen bespreking de casus afsloot met de opmerking, dat wanneer je 100% pathologie scoort op je aanvragen, je heel wat mist. Je moet nu eenmaal een bepaald percentage normale uitslagen scoren (op verdenking van) om het echt goed te doen.

    Rien Schrijver

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.