Milou

Vijf jaar geleden hoorde ik dat een meisje van 18 euthanasie had gekregen vanwege psychische problematiek. Ik was ontzet. 18 jaar! Maar de psychiater die erbij betrokken was kende ik als zeer kundig en zorgvuldig. Ik besloot toen dat ik er niet over kon oordelen.

Bijna een jaar geleden verleende ik zelf euthanasie aan Milou, een meisje dat nog een jaar jonger was. De regionale toetsingscommissies hebben geoordeeld dat aan alle zorgvuldigheidseisen is voldaan. Juridisch in orde dus, maar ethisch? Die vraag heeft me vooraf maandenlang elke dag (en soms ’s nachts) beziggehouden, en ook daarna nog. Doe ik er goed aan? Milou vond van wel. Op een gegeven moment zei ik tegen haar: ‘Misschien heb jíj gelijk en ís je lijden uitzichtloos. Nog maar net op de terugreis waren zij en haar moeder uit de auto gestapt en in de berm gaan zitten, omdat ze zo hard moest huilen: ‘Eindelijk iemand die naar me luistert.’

Maar was het goed naar haar te luisteren? Haar verzoek was zeer consistent, maar was ze innerlijk vrij om te kiezen? Was zij aan het woord of haar ziekte? Daar kun je lang over discussiëren. Ik ben uiteindelijk tot de overtuiging gekomen dat ze wilsbekwaam was inzake haar verzoek. Dat haar lijden ondraaglijk was stond buiten kijf, dat zij het als uitzichtloos zag ook, maar was dat ook zo? Kan het uitzichtloos zijn als je nog maar 17 bent?

Zij wilde absoluut geen behandeling meer. Dat had ze al jaren geprobeerd. Ze kon het niet langer opbrengen. Een gedwongen opname van meer dan een jaar had geen enkel succes gehad. Zij was duidelijk. Liefst euthanasie, maar anders zou ze er zelf een eind aan maken. Haar ouders en psycholoog waren ervan overtuigd dat ze dat inderdaad zou doen. Mij leek dat ook waarschijnlijk. Ze vloog dagelijks tegen de muren omhoog en wilde maar één ding. Dat het stopte. Als ze kans zag zocht ze verdoving in alcohol, drugs, zelfbeschadiging, op internet bestelde medicatie. Ook mij vroeg ze om steeds meer kalmerende medicijnen. De conclusie van een groot moreel beraad was, dat er geen mogelijkheden meer waren. De ouders waren haar ten langen leste gaan steunen. Dan moet ik goede argumenten hebben om te zeggen dat het anders kan. Na maanden wikken en wegen, overleg met haar huidige en eerdere behandelaars, lezen van alle correspondentie en advies vragen aan heel veel anderen, moest ik erkennen dat ik die niet had.

Zou een betere ggz hebben geholpen? Of een betere maatschappij? Ze had veel hulp gehad, maar zonder succes. En wat de maatschappij betreft: er zijn zeker dingen gebeurd die rampzalige gevolgen hadden. Maar die waren niet terug te draaien.

Ik heb naar eer en geweten een keus gemaakt tussen twee kwaden. Geen euthanasie verlenen zou ook verstrekkende gevolgen gehad hebben. Goddank kunnen ik en ook haar dappere ouders nog steeds achter mijn keuze staan haar wel euthanasie te verlenen. En natuurlijk is ze ook nog door een tweede psychiater en een SCEN-arts onderzocht, die tot dezelfde conclusie kwamen.

Recent is er veel venijnige kritiek geweest. Dat gaat me niet in de koude kleren zitten. Maar ik houd me vast aan wat Milou zei: ‘Eindelijk iemand die naar me luistert!’ Voor mij weegt dat overal tegenop. Dát en haar wens dat haar verhaal bekend zou worden, zodat er meer geluisterd wordt. Dat was voor de ouders reden destijds de publiciteit te zoeken. Die dappere vervulling van de wens van hun dochter verdient niet het slijk waar ze nu doorheen zijn gehaald. Zij hebben recht op genoegdoening. Zodat ze verder kunnen rouwen. Ik hoop vurig dat dat nog komt.

De ouders van Milou hebben meegelezen en ingestemd met plaatsing van deze tekst.
Ik heb toestemming (en verzoek) van patiënte om deze (medische) gegevens te delen.