Meer over psychiatrie

Een breder gedragen euthanasiepraktijk in de ggz heeft allerlei gevolgen die volgens Sisco van Veen e.a. niet altijd even duidelijk zijn. Ze brengen die daarom in het Nederlands Tijdschrift voor Psychiatrie in kaart. Daarvoor nemen ze het relaas van een patiënt als uitgangspunt. Deze patiënt kampt al vanaf haar 20ste levensjaar met ernstige depressies, soms met psychotische kenmerken. Later ook met een obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis en een autismespectrumstoornis.

Voor het probleem dat psychiaters en psychologen momenteel geen declaraties kunnen indienen bij zorgverzekeraars omdat nieuwe regelgeving vermelding van DSM-hoofdgroepdiagnose’ en ‘basis-ggz-profielen’ als privacygevoelige informatie ziet, is een tijdelijke oplossing bedacht. Die is nodig omdat anders verzekeraars de facturen niet betalen.

Eerder noemde de KNMG de brief schadelijk en onbehoorlijk. Prof. gezondheidsrecht Legemaate sprak van een schandvlek voor de beroepsgroep. Hoe nietszeggend is daarmee vergeleken de verklaring van de NVvP. Zo nietszeggend (en op sommige punten onjuist) dat ik mijn lidmaatschap heb opgezegd.

Psychiaters en psychologen kunnen momenteel geen declaraties indienen bij zorgverzekeraars omdat ze het risico lopen daarmee hun beroepsgeheim te schenden. Dat komt omdat de NZa in 2021 heeft bepaald dat de zogeheten ‘DSM-hoofdgroepdiagnose’ en de ‘basis-ggz-profielen’ per 2025 niet meer nodig zijn voor de bekostiging van de ggz.

Het aantal jongeren dat vraagt om euthanasie bij psychisch lijden is tussen 2012 en 2021 verviervoudigd, blijkt uit een Nederlandse studie die recent is verschenen in JAMA Psychiatry. Van de trajecten eindigt slechts 3 procent in euthanasie. Meer aanvragen eindigden door suïcide (4,3%) of het stoppen met eten en drinken (0,5%). Opvallend is het hoge percentage vrouwen onder de aanmeldingen (74%).

De kersttijd is een tijd van gezellig samen zijn. Met kerst hoort niemand alleen te zijn. ‘It’s the most wonderful time of the year’. Voor velen zal het dat ook zijn. Niet in de psychiatrie. Hoewel ik kan genieten van al het lekkere eten, zie ik kerst niet als een onverdeeld genoegen. In mijn diensten zie ik namelijk ook de keerzijde van kerst.

GGZ Rivierduinen stelt een aanmeldstop in voor nieuwe patiënten, omdat het niet lukt voldoende zzp’ende psychiaters en ander personeel te motiveren in vast dienstverband te gaan. Het is de eerste ggz-instelling die naar buiten brengt dat zij door de aanstaande handhaving op schijnzelfstandigheid van zzp’ers in de problemen komt.

Ggz-instellingen grijpen een aanstaande wetshandhaving aan om psychiaters vanuit hun zzp-schap in loondienst te krijgen. Maar het lijkt er niet op dat zij daar gehoor aan gaan geven. ‘Dit is echt geen handige zet van de ggz-instellingen.’

Veel van de mooiste woonplekken bevinden zich op terreinen van oude psychiatrische inrichtingen, terreinen waar de meeste gebouwen allang zijn afgebroken, maar waar nog enkele psychiatrische voorzieningen in gebruik zijn: afdelingen waar mensen langer verblijven dan op de opnameafdelingen tegenwoordig nodig is, en appartementen waar mensen min of meer zelfstandig wonen.

Psychiatrie is een lastig vak. Omdat we de oorzaak en het (ziekte)proces op individueel niveau (nog?) niet zichtbaar kunnen maken, hebben we heel weinig zekerheid. Zelfs over óf we problematische beleving en gedrag wel als een ziekte moeten beschouwen.

De woorden van de titel zijn niet mijn woorden. Ik zou het woord ‘dorpsgek’ in geen enkel verband willen gebruiken en ook niet willen horen, ook niet als geuzennaam. De laatste dorpsgek is de titel van een zeer recent verschenen en interessant boek, met als ondertitel ‘Geestelijke gezondheid op het platteland’. Platteland is in dit geval Friesland, waar de auteur, antropoloog Anne-Goaitske Breteler, is opgegroeid.

Nederlandse onderzoekers hebben een voorspellingsmodel ontwikkeld aan de hand waarvan psychiaters op den duur kunnen bepalen wanneer de inzet van elektroconvulsieve therapie (ect) bij ernstige depressie effectief zal zijn. Dore Loef e.a. publiceren daarover in Molecular Psychiatry.

De mentale gezondheid kan ernstig lijden onder de vele uitingen van de klimaatverandering. Het hieruit voortvloeiende fenomeen ‘klimaatpsychiatrie’ kwam uitvoerig aan bod tijdens de Nacht van de Psychiater in Amsterdam.

Cognitieve therapie met daaraan voorafgaand transcraniële stimulatie met een elektrische stroom vertraagt de achteruitgang van de cognitie van 60-plussers met terugkerende depressies. Dat laten Tarek K. Raji e.a. zien met een gerandomiseerd, geblindeerd onderzoek gepubliceerd in JAMA Psychiatry.

Vragenlijsten worden vaak gebruikt voor het meten van emoties en gevoelens, bijvoorbeeld om het verloop of de uitkomst van een behandeling te meten. Maar ze hebben fundamentele beperkingen, aldus Jules Ellis in de oratie die hij onlangs uitsprak als hoogleraar Theorie en Methoden in de Psychologie aan de Open Universiteit.

Mensenrechtenorganisatie CHRI roept medische organisaties op zich uit te spreken tegen het opsluiten van vreedzame demonstranten, dissidenten of politieke gevangen in psychiatrische instellingen, zoals volgens CHRI in Iran gebeurt.

Onderweg naar mijn kantoor loop ik langs de kinderafdeling. Ik hoor een hoop lawaai, heel veel mensen, geschreeuw. Uit nieuwsgierigheid loop ik naar binnen om te kijken wat er aan de hand is.

Euthanasie bij mensen met een psychische aandoening is complex, maar gelukkig hebben we de wet, de euthanasiecode, de richtlijn van de NVvP en de uitspraken van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie (RTE). Daarop en op uitgebreide ervaring en bestudering van euthanasie bij psychische aandoeningen heb ik mijn standpunt gebaseerd. Een solide basis zou je denken. Maar dat is onnozel geweest.

Er zijn specifieke belemmeringen voor artsen die een behandeling zoeken en op consult komen bij andere artsen, met name gevoelens van schaamte aan weerszijden van de behandeltafel. Dit blijkt uit een studie van onder meer Cor de Jong, emeritus hoogleraar verslaving en verslavingszorg.

Vandaag de dag zijn via MIND, het platform van cliënten- en naastenorganisaties in de ggz, familieleden van psychiatrische patiënten vertegenwoordigd in het overleg met de overheid en de ggz. Maar die plaats hebben ze niet zonder slag of stoot verworven. Hun evolutie beweegt mee met de ontwikkelingen in de psychiatrie vanaf het begin van de jaren zestig, zo blijkt uit het proefschrift ‘Family matters. The rise of the Dutch family movement in mental health care 1960-2000’, waarop Irene Geerts onlangs promoveerde aan de Open Universiteit.

Het dienstverband van een voormalig hoofdopleider psychiatrie mag niet worden beëindigd door Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven (GGzE). Dat is het oordeel van de rechter in de ontslagzaak die GGzE aanspande. Volgens de rechter lijkt er geen sprake te zijn van een verstoorde arbeidsverhouding. Ook vindt de rechter dat een terugkeer van de psychiater op haar eerdere positie als hoofdopleider niet uitgesloten is.

De zorg die Veldzicht, de gesloten psychiatrische afdeling van de tbs-instelling te Balkbrug, levert aan asielzoekers met een ernstig psychiatrisch beeld gaat stoppen. De Dienst Justitiële Inrichtingen overweegt asielzoekers te weren om ruimte te maken voor tbs'ers.

Museum van de Geest voert al een maand actie om te voorkomen dat het de deuren moet sluiten. De schulden zijn opgelopen tot 2,5 miljoen. De wethouder wil een ‘ultieme reddingspoging’ doen.

De uitspraak draait om een patiënte met complexe psychiatrische problematiek, waaronder zelfdestructief gedrag met meerdere suïcidepogingen. Via een crisismaatregel belandt ze in de ggz-instelling waar de beklaagde psychiater werkt. Meteen is duidelijk dat patiënte eigenlijk thuishoort op een afdeling met meer structuur en een hoger beveiligingsniveau.

Een meisje van 15 jaar is sinds februari opgenomen vanwege catatonie. Dit is een potentieel levens­bedreigende aandoening, die door psychische of lichamelijke aandoeningen of drugs­gebruik kan worden veroorzaakt. Er is sprake van volledig afwezige motoriek, de mogelijkheid tot communicatie ontbreekt en het meisje is volledig adl-afhankelijk.