Ik las laatst een ronkend verhaal over digitale zorg. Een kekke app voor mensen met dementie werkte in Amerika als een tierelier. Iedereen blij. Alleen toen ze het in Nederland probeerden, werd het drie keer niks. Iedereen boos op de app. Maar die app kon er niks aan doen.
Hoe je de kwaliteit meet van een been in het gips is overzichtelijk. Maar ouderenzorg? Daar is geen simpel antwoord op. Ten eerste is het al heel lastig te bepalen wat ouderenzorg eigenlijk is. Het is in de praktijk een heterogene verzameling handelingen.
Met ingang van 2025 is er een nieuwe betaaltitel voor specialisten ouderengeneeskunde in de eerste lijn, die voortaan als medebehandelaar naast de huisarts ingezet kan worden. Nu, ruim drie maanden na de bekendmaking, blijkt dat zorgverzekeraars deze zorg niet of nauwelijks inkopen.
De nieuwe minister van VWS heet Fleur Agema. Wie is ze en vooral: wat wil ze? ‘Ouderen worden genept met mooie praatjes, maar hebben straks, als het nodig is, niet eens een fatsoenlijk dak boven hun hoofd of een verzorger aan hun bed staan.’
Het streven om ouderen langer thuis te laten wonen legt een grotere druk op de zorg. Dat komt omdat ouderen dan vaker in het ziekenhuis belanden. Daarbij gaat het vooral om mensen die dementiezorg nodig hebben of die thuis ten val komen. Ligt voor de hand, zal menigeen opmerken, maar Marlies Bär onderbouwt dit nu met harde empirische data.
Vorige maand heb ik een dag binnen de muren van een verpleeghuis gewerkt. Normaliter werk ik alleen nog in de eerste lijn, maar zo nu en dan snuif ik graag aan het intramurale werk.
In de zomer van 2024 speelt theatergezelschap Vis à Vis in Almere opnieuw het zeer succesvolle SILO 8. De openluchtvoorstelling, eerder te zien in 2010-2011, schetst een absurd visioen van de toekomstige ouderenzorg. Met een geprivatiseerd verzorgingstehuis, opgetrokken uit gestapelde containers, wil de ondernemer dr. Wolff het bejaardenoverschot oplossen door ze kostenefficiënt in silo’s onder te brengen.
Wereldwijd leven mensen steeds langer. Ook in Nederland is dat het geval. Volgens het Trendscenario Levensverwachting van de Volksgezondheid en Toekomstverkenningen 2018 zal van de mensen die in 1990 zijn geboren, ruim 5 procent 95 jaar of ouder worden. Volgens dezelfde prognose zullen van de mensen die in 2040 worden geboren een volle 20 procent 95 jaar of ouder worden.
Huisartsen die zorg verlenen aan ouderen in een verpleeghuis kunnen die uren nu ook mee laten tellen voor hun herregistratie. Deze groep wordt toegevoegd aan de andere medische zorg aan bijzondere doelgroepen zoals verstandelijk gehandicapten, en dak- en thuislozen.
De ouderenzorg moet anders. Een van de steekwoorden daarbij is ‘reablement’: leer ouderen met intensieve training weer grotendeels voor zichzelf te zorgen. Het kan en ze worden er gelukkiger door, weten ouderengeneeskundige Rudi Westendorp en zorgorganisatie Mijzo.
De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en eerstelijnsorganisatie InEen vrezen dat gemeenten vanaf 2024 veel mensen van 65 jaar en ouder naar de huisarts sturen voor een uitgebreide valanalyse. De verenigingen vinden dat een taak voor paramedici, zoals de fysiotherapeut, en adviseren huisartsen dit niet als basistaak op zich te nemen.
Persoonsgerichte zorg voor mensen met dementie komt niet van de grond als we ze opsluiten in een gouden kooi. Elders op de wereld doen ze dat anders en beter, ondervond verpleegkundige en zorgethicus Teun Toebes.
Artsen moeten elke vijf jaar aantonen dat ze nog aan de eisen voldoen om hun vak uit te oefenen. Sommige lukt dat niet, andere kiezen vrijwillig voor een carrièreswitch. Medisch Contact vroeg herregistratiecijfers op en sprak twee artsen over hun opmerkelijke overstap.
Zorginstellingen in de care, met name de ouderenzorg, hebben het financieel moeilijk. Intussen ontbreekt het de politiek aan visie op de vergrijzing. Anneke Westerlaken (ActiZ): ‘In geen enkel partijprogramma heb ik gelezen dat we scherpe keuzes moeten maken.’
Minister Helder heeft wel een en ander over zich afgeroepen toen ze het IBO-rapport Ouderenzorg afgelopen week naar de Tweede Kamer stuurde. De reacties van ouderen, zorgmedewerkers en anderen zijn niet van de lucht.
Goede zorg voor ouderen is in de meeste huisartsenpraktijken een groeiend onderdeel van het werk. Welke zorg kan je deze patiënten bieden en wanneer verwijs je door? Op de LHV thema-pagina Ouderenzorg vind je informatie, instrumenten en samenwerkingsafspraken met andere beroepsgroepen.
Kwetsbare ouderen krijgen regelmatig onterecht antibiotica voor een vermoedelijke urineweginfectie. Een rentmeesterschapsinterventie vermindert veilig het aantal antibioticavoorschrijvingen in deze groep patiënten. Dat schrijven Esther Hartman (Amsterdam UMC) en collega’s in The BMJ.
Spoedeisendehulpposten moeten ook in minder dichtbevolkte regio’s de mogelijkheid hebben open te blijven, vindt de Tweede Kamer. De hele Kamer steunde een motie van CDA en GroenLinks om bij de normen voor SEH-locaties ook uit te gaan van de leefbaarheid en de nabijheid van zorg voor mensen.
In mijn studententijd had ik een mooi bijbaantje: nachtwaker in een gecombineerde instelling met verpleeghuis- en bejaardenzorg zoals we toen plachten te zeggen. Ik zeg mooi, want het betaalde goed, ik hoefde maar drie rondjes per nacht te lopen en aan het einde van de dienst de vla rond te brengen voor bewoners met een pluspakket.
Een eerstelijnsverblijf? Geriatrische revalidatiezorg? Een verpleeghuis? Of toch naar huis met wat meer hulp? Ervoor zorgen dat een patiënt na ziekenhuisopname tijdig op de juiste plek belandt, blijkt nog steeds een uitdaging. Hoe organiseer je dat?
De kosten van de langdurige zorg in ons land stegen vorig jaar met 8,9 procent, met name doordat er meer mensen voor in aanmerking kwamen. Dat meldt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Aan het begin van 2021 hadden 324 duizend mensen langdurige zorg nodig, aan het eind waren het er ruim 340 duizend. De kosten rezen naar 28,4 miljard euro (zorg- en beheerskosten, subsidies).
Met de vergrijzing stijgt ook het aantal overlijdens en ernstige letsels door vallen bij ouderen. Effectieve valpreventie wordt dus steeds belangrijker. Een nieuwe wereldwijde richtlijn toont hiervoor de wetenschappelijke onderbouwing en geeft aanbevelingen.
Ouderen die zorg nodig hebben, moeten in de toekomst waar mogelijk digitaal en op afstand worden geholpen. Op die manier wordt de ouderenzorg minder arbeidsintensief en minder duur, schrijft minister Conny Helder (Langdurige Zorg) aan de Tweede Kamer.
Turkse ziekenhuizen en klinieken hopen toe te treden tot de Nederlandse markt. Tijdens de Amsterdam Health Tourism Expo zetten zij zichzelf neer als de oplossing voor lange wachtlijsten en dure behandelingen.
‘Met welke vragen kan ik bij jou terecht en wanneer bij de huisarts?’, vraagt de verpleegkundig specialist (VS) mij. Zij doet vanuit de huisartsenpraktijk de wekelijkse visite in één van de kleinschalige verpleeghuislocaties.
