Belgische geneeskundestudenten krijgen vanaf het komend studiejaar specifiek onderwijs over het handelen in oorlogssituaties en de behandeling van oorlogsgewonden. De Belgische overheid heeft de faculteiten daartoe opgedragen vanwege de verhoogde oorlogsdreiging in Europa.
Waarom is er ongelijkheid in de wereld? Waarom hebben sommige mensen zoveel meer kans om ziek te worden? Hoe kunnen we zorgen dat iedereen kans heeft op dezelfde gezondheidsuitkomsten? Bewust van mijn eigen privileges ben ik op zoek naar een rol die passend is om bij te mogen dragen aan een gelijkwaardiger zorglandschap. Tegelijkertijd voelt dit zelfbeeld als een illusie.
Het recente staakt-het-vuren tussen Hamas en Israël verandert niet veel aan de oproep aan de KNMG om zich actief in te zetten voor de bescherming van medische neutraliteit en van zorgverleners in conflictgebieden. Dat stellen de huisartsen Isabel van Hövell-Ullmann en Shakib Sana.
Eline Breuking (27, net basisarts en jurist) werkte vier jaar lang als militair werkstudent bij Defensie, waardoor ze zichzelf inmiddels ‘luitenant-ter-zee der 3e klasse’ mag noemen. Die bijbaan betekent ook dat ze parttime militair is, dat wil zeggen dat ze als reservist opgeroepen kan worden.
Sinds de Russische inval in Oekraïne is de kans op uitbreiding van de oorlog in Europa toegenomen. Commandeur en militair arts niet-praktiserend Jelle Bos bereidt de Nederlandse militaire gezondheidszorg voor op een oorlog. ‘En we nemen daar veel lessen van de covid-19-epidemie in mee.’
Het komt door het licht, dacht ik. En de temperatuur natuurlijk. Typisch 4 meiweer. Het is per slot van rekening al weer een tijdje lente én de laatste paar dagen voelde het ook nog eens bijna zomers aan. Echt dodenherdenkingsweer dus. Ik ben daar gevoelig voor, weet ik. En zo rond 4 mei komen er ook altijd allerlei herinneringen bovendrijven. Schijnbaar als vanzelf.
Zo’n twintig artsenverenigingen blijven oproepen om geld te doneren aan medische hulporganisaties die werken in Gaza. Sinds zij daarmee startten, een paar weken geleden, heeft hun oproep al een kwart miljoen euro opgeleverd.
Het uitspreken van steun voor de collega’s en hun patiënten in nood, is niet alleen een teken van hoop en steun voor de collega’s in Gaza zelf maar lijkt ook een belangrijke functie híer te hebben.
Moet je als arts je uitspreken over het aanhoudende oorlogsgeweld in Gaza? Voor de een is het een worsteling, voor de ander een no-brainer.
In het Militair Revalidatie Centrum op het Doornse landgoed Aardenburg worden onder anderen gewonde militairen uit Oekraïne behandeld. Hun grootste wens: zo snel mogelijk terug naar het front.
Een foto van tienduizend kinderschoenen op de Dam. Symbool voor de kinderen die zijn omgekomen in het oorlogsgeweld. T-I-E-N-D-U-I-Z-E-N-D. Ik probeer me voor te stellen hoeveel dat er wel niet zijn. Eigenlijk lukt het me niet. Wel denk ik onmiddellijk aan mijn coschap kindergeneeskunde, een paar weken geleden. En in het bijzonder aan jou, Nora.
Net afgestudeerd werkte Judith van Grafhorst begin 2023 drie maanden als vrijwilliger in een van de grootste ziekenhuizen van Palestina, in Ramallah. Daarna nog drie maanden in het universitaire ziekenhuis van Jeruzalem. Op beide plekken kwam ze in aanraking met de harde realiteit van een gewapend conflict.
Nederlandse zorgverleners hebben afgelopen weekend een nieuwe actie opgezet om hun collega’s in Gaza te ondersteunen. Artsen en andere zorgprofessionals kunnen met een korte verklaring ‘dat beloof ik’ hun steun betuigen. ‘Met de artseneed als leidraad, vragen we aandacht voor vrede en medemenselijkheid in Gaza.’
Sinds een paar weken is de wereld veranderd. Konden we tot 7 oktober onze ogen misschien nog sluiten voor broeierige verschillen binnen onze samenleving, nu is dat onmogelijk en worden we gedwongen om ‘kleur’ te bekennen. Met welke vlag ga jij de straat op, aan welke kant sta je en welke dode baby’s raken jou het meest? Onmogelijke tegenstellingen die de toch al aanwezige polarisatie alleen maar versterken.
‘In one single night I saw seven of my cancer patients dying. Painful death. Not from bombs but there are no painkillers. I could not take away their pain and fear.’ Vandaag heb ik met een chirurg uit Gaza, dokter Sobhie Skeek, gesproken.
Het laatste nieuws over de oorlog tussen Israël en Hamas.
Tijdens deze steeds langere en donkere avonden en nachten ben ik in gedachten bij collega-medici die dag en nacht de ‘scherven’ aan het opruimen zijn. Eerst in Israël en nu in het donker een veelvoud in Gaza. Om te helen. Om te verlichten. Om te helpen rouwen. Maar altijd trachten om een sprankje hoop te geven aan mensen wanneer de menselijkheid even in het donker ondergedompeld is.
Een collectief van bijna zestig Nederlandse artsen roept de Nederlandse overheid op zich in te zetten voor een staakt-het-vuren in Israël en Gaza, zodat er een einde komt aan het humanitaire leed en de erbarmelijke omstandigheden waarin artsen daar moeten werken.
Verschillende groepen artsen en andere zorgverleners vragen aandacht voor de noodsituatie in Gaza en Israël. Een petitie die de Nederlandse overheid oproept zich hard te maken voor het herstel van de toegang tot medische zorg en essentiële levensbehoeften in Gaza, is in ruim een week tijd ondertekend door drieduizend zorgverleners, onder wie veel artsen.
Het is ‘van het allergrootste belang’ dat artsen en andere hulpverleners ‘aan alle zijden van het conflict worden beschermd en in staat worden gesteld om slachtoffers te behandelen’. Dat stelt de KNMG in een statement in reactie op het recentelijk opgevlamde geweld in Israël en de Gazastrook.
Een roestig machinegeweer op een even roestig en gammel ziekenhuisbed. Op de rand van dat bed de naam van Ulrike Meinhof, de terroriste die met de RAF Duitsland jarenlang in een angstgreep had.
De lange nazomer is toch echt voorbij. Dit weekend kwamen bij ons thuis de dekentjes voor op de bank onder uit de kast. Een week eerder zeilde ik nog heerlijk over het Sneekermeer, ongewis van het gegeven dat Hamas 3000 kilometer verderop een lont in een kruitvat stak. Een nieuw dieptepunt in het Midden-Oosten.
Het was in 2013 toen ‘Dat beloof ik’ of ‘Zo waarlijk helpe mij God almachtig’ door de Sint Janskerk in Maastricht galmde bij afleggen van de artseneed van ons jaar. Een emotioneel en indrukwekkend moment was het.
De WMA (World Medical Association) dringt aan op onmiddellijke vrijlating van Israëlische gegijzelden door Hamas, met name van degenen die dringend medische zorg nodig hebben. De WHO (World Health Organization) vraagt daarnaast aandacht voor de noodlijdende gezondheidszorgvoorzieningen in de Gazastrook.
Vorig jaar bezocht ik met mijn twee zonen, Youri en Gijs, het oorlogsmonument van mijn in de Eerste Wereldoorlog gesneuvelde overgrootvader Gustave Vanhoudenhoven. In een hoekje van het In Flanders Fields Museum, het oorlogsmuseum in het Belgische Ieper, keken we opeens aan tegen vele gruwelijk verminkte gezichten. En naar min of meer herstelde gezichten na zware operaties in het Queen’s Hospital van het Engelse Sidcup. Het maakte een diepe, onbeschrijfelijke indruk.
