Meer over Lezersverhalen

Iedere ouder kent de term tropenjaren. De eerste jaren van je kinderen waarin het soms hard werken is door korte en/of onderbroken nachten, doorkomende tandjes en ander kinderleed.

Ik gaf de coassistent feedback over het uitstekend uitgevoerde consult op de polikliniek Kindergeneeskunde. Het enige verbeterpunt dat ik had was dat ze ouders van patiënten altijd met u moest aanspreken omdat dat bij de professionele relatie hoort.

De tijden zijn veranderd, ook binnen de opleiding tot specialist. Waar we rond 1990 onze opleiders nog beschouwden als onze bazen, is de relatie nu een stuk gelijkwaardiger.

Een meid van 12 zit voor me. Ze kan haar rode, tranende ogen moeilijk openhouden, maar voldoende voor mij om een diagnose te stellen.

Mijn lieve collega is er een uit 1969, een echte generatie X. Zoals haar jaargenoten is ze loyaal en heeft ze de mentaliteit van ‘niet lullen maar poetsen’. En ik? Geboren in 1985, een typische millennial. Ik ben van de digitalisering. We schelen zestien jaar, en toen ik hier kwam werken, was ik nieuws­gierig naar hoe we zouden samenwerken. Maar ik zat er helemaal naast met mijn eerste indrukken.

Als kersvers lid van een maatschap interne geneeskunde van een groot stadsziekenhuis was ik uitgenodigd voor een ‘maatschapsdiner’. Een etentje voor alle leden en hun aanhang, bij de voorzitter van de maatschap in een prachtige villa in een lommerrijke omgeving.

Tijdens mijn huisartsstage op de SEH, miste ik het persoonlijke contact vanuit de eerste lijn. Vaak vroeg ik wat iemand voor werk of daginvulling deed. Dat maakt iemand ook weer een beetje mens in plaats van alleen maar iemand met een ziekte en klachten.

Ik was net klaar met mijn eenjarige huisartsopleiding en startte als hidha twee dagen per week in een dorp, waarnemend voor een gerenommeerde collega. Zo’n collega die het ook nog presteerde om alle consulten in tien minuten af te handelen en een trouwe en zeer tevreden patiëntenpopulatie te hebben.

Ten tijde van mijn opleiding tot revalidatiearts was het epd nog niet zo lang in gebruik. Een van de oudere revalidatieartsen vond zuchtend en steunend haar weg in deze nieuwe wereld.

Het was begin 1970, ik was assistent kindergeneeskunde en kwam uit de periferie. Na twee jaar B-opleiding in het Joannes de Deo ziekenhuis in den Haag, mocht ik mijn opleiding tot kinderarts voltooien met twee jaar A-opleiding in het Radboudziekenhuis in Nijmegen bij professor Schretlen en professor Slooff (emeritus).

‘Je kunt alleen een goede dokter zijn als je fulltime werkt.’ Zo expliciet durft haast niemand dit meer te zeggen. Toch leerde ik (millennial/zillennial?) in het ziekenhuis een hoop ongeschreven regels.

De jonge aios had de patiënt twee keer gezien, maar kon hem niet verder opvolgen in verband met het afronden van haar opleiding. Ik nam de poliklinische zorg over.

Bijna tien jaar geleden werkte ik als kersverse anios op de intensive care. Zoals elke ochtend liepen we langs de bedden voor een mondelinge overdracht.

Ik bevind me tussen twee generaties en voel me verloren. ‘Ervaren en goed met computers, op jou kan ik rekenen’ – deze woorden wegen zwaar op me als ik de zaal binnenloop. Ik snap heel goed waarom anderen dit van mij verwachten. Waarom deze gedachte op z’n minst deels klopt.

We stonden met drie 'generaties' artsen – als geriater, basisarts en coassistent –, en allen vrouw, bij het bed van een oudere patiënte.

Al jaren word ik door patiënten jonger ingeschat dan ik daadwerkelijk ben. ‘Zo jong en nu al dokter?!’ is een veelgehoorde opmerking.

Als de dag van gisteren herinner ik mij de start van mijn eerste coschap. Het was in 1969 dat ik me, voor het eerst in functie in mijn splinternieuwe witte jas meldde op de universitaire polikliniek bij de internist. Dat dat een vrouw was vond ik niet bijzonder, maar dat bleek het in het vervolg wel te zijn!

Ik zie een 60-jarige patiënte op mijn spreekuur, en in ons epd zie ik dat ik haar tien jaar geleden ook heb gezien, vanwege een andere klacht.

Destijds, ik praat over de jaren tachtig, moest je als dienstdoend assistent ’s nachts nog weleens een van de bazen bellen voor overleg. Een van hen was een notoire ‘herslaper’. Hij viel na gebeld te zijn standaard weer in slaap.

Mijn man en ik zijn allebei oud-kinderarts, hij in Heerenveen, ik in Groningen. Hij is ongeveer veertien jaar ouder dan ik. We stopten tegelijk, hij in verband met leeftijd, ik in verband met ziekte.

‘Zo zeg, werken we parttime tegenwoordig?’ Om 19.30 uur besluit ik het ziekenhuis te verlaten, maar een van de stafleden betrapt mij onderweg naar de brandtrap. In dit ziekenhuis is de impliciete regel dat je doorwerkt tot minstens halverwege de late avond.

In mijn generatie was alles overzichtelijk. Zo waren coassistenten vooral geschikt om koffie te halen en rijen labuitslagen met de hand in te vullen. Medisch specialisten waren ‘bazen’ die je het zeker naar de zin moest maken, anders zwaaide er wat. Snijdend specialismen waren niet weggelegd voor vrouwen, dus zelfs met negens voor de snijdende vakken werd ik toch psychiater.

Vandaag weer een nieuw groepje studenten. Met gesmeerde boterhammen ga ik lekker op de fiets naar ‘de leukste baan van het hele ziekenhuis’. Eerstejaarsmasterstudenten drie weken klinisch voorbereiden op hun eerste coschap. Dit is prima te doen, ook als je 65+ bent.

Jong gepromoveerd en mijn artsexamen afgelegd aan de Universiteit Utrecht, begon ik eind 1972 aan de opleiding medische microbiologie aan de VU. Er was daar geen aio en geen medische staf en de opleider (die weinig wist van de medische microbiologie) kwam zelden opdagen. Had deze eindelijk tijd dan werd er niet over de opleiding gesproken maar over de jumbojets die boven het VU ziekenhuis aan hun daling voor Schiphol begonnen.

Tijdens het coschap heelkunde mocht ik samen met een collega de arm van een oudere man hechten. Secuur brachten we de wondranden van de gapende wond naar elkaar toe. Tevreden over het resultaat, gaven we aan dat we bijna klaar waren.