Epidemie-moe in het Ituri-oerwoud
Plaats een reactieHoe vergaat het artsen op de werkvloer in tijden van covid-19? Vandaag de belevenissen van tropenarts Mark Godeschalk in Lolwa (Congo), waar ebola nu in de buurt is waargenomen. ‘Al met al leven we in deze regio nu al een paar jaar in epidemieën.’
Tropenarts Mark Godeschalk werkt samen met twee Congolese collega’s in een klein missieziekenhuis met 55 bedden in een dunbevolkt district van circa 110 duizend inwoners, in het Ituri-regenwoud in het noordoosten van Congo. Zo’n 200 kilometer verderop ligt Butembo, waar onlangs een nieuwe ebola-uitbraak is vastgesteld. ‘Er is redelijk wat verkeer tussen Butembo en waar wij wonen en we krijgen dus met regelmaat mensen in het ziekenhuis die in Butembo of omstreken zijn geweest. Zelf heb ik nog geen ebolaverdachte patiënten gezien, gelukkig. Wat betreft covid-19 is het rustig; in onze provincie zijn officieel al maanden geen gevallen, al hoor ik via via dat er sporadisch gevallen zijn.’ Eerder, in oktober, constateerde Godeschalk een toename van luchtwegziekten, ‘dat is momenteel niet het geval’.
Surveillance
Omdat ebola nu in de nabije regio is uitgebroken, merkt hij dat hij ‘zelf weer wat alerter is geworden’. Maar, voegt hij toe: ‘De meeste collega’s lijken “epidemie-moe” te zijn geworden. Al met al leven we in deze regio nu al een paar jaar in epidemieën zoals ebola, mazelen, monkeypox, pest en covid-19. Het ontbreekt veel gezondheidszorgwerkers aan energie om opnieuw de surveillance en rapportage te verhogen. Ik las dat de gouverneur van Noord-Kivu de WHO en andere hulporganisaties opriep om betrokken te zijn bij deze nieuwe ebolabestrijding. Zelf hoop ik dat de uitbraak beperkt blijkt en dat grootschalige interventie van hulporganisaties (ngo’s) niet nodig zal zijn.
We hebben fraude en “geld in eigen zak”-gevallen gehad en gezien tijdens de ebolabestrijding, en ik kan niet meer zonder negatieve gevoelens kijken naar de betrokken (nood)hulporganisaties. Er zijn mensen beter geworden van de ebolabestrijding tijdens de epidemie, maar helaas te vaak mensen die al beter af waren: de Congolezen die in dienst van die ngo’s gingen werken en hun klinieken of ziekenhuizen verlieten, die westerse maandsalarissen gingen verdienen en die grote huizen lieten bouwen en auto’s hebben gekocht. De armen zijn over het algemeen nog even arm.’
Verduistering
‘Gelukkig zijn er in het kader van “ontwikkeling na ebolabestrijding” ontwikkelingsprojecten gedaan en zijn er klinieken opgeknapt. Helaas hebben we ook daar gevallen van verduistering gezien en is de kwaliteit van het werk niet altijd goed. Ik merk dat het voor de leidinggevenden van Congolese ziekenhuizen en klinieken onmogelijk is om inbreng te hebben, feedback te kunnen geven of corruptie aan de kaak te stellen. En ik als expat vind het erg moeilijk om hiermee om te gaan en voel me machteloos. Daarom ben ik blij dat het onze focus is om langdurig te blijven op de plek waar we zijn, om met mensen op te trekken, te werken aan capaciteitsversterking, om bottom-upoplossingen te zoeken voor problemen en om zo een diepte-investering te kunnen doen in de kwaliteit van zorg.’
lees ook-
Marieke van Twillert
Marieke van Twillert is sinds eind 2015 journalist bij Medisch Contact. Arbeidsmarkt en internationale gezondheidszorg hebben haar speciale aandacht, maar ze volgt ook het levenseindedebat, medische technologie en internationale gezondheid. Marieke is een van de presentatoren van MC de Podcast en schrijft geregeld een bijdrage voor de rubriek Media en Cultuur.
- Er zijn nog geen reacties