Help, de president is gek geworden

Help, de president is gek geworden, Hans Klis Meulenhoff, 336 blz., 22,99 euro.

bestellen

Help, de president is gek geworden heeft als ondertitel ‘Een geschiedenis van de vele Amerikaanse presidenten met een psychische aandoening’. Hans Klis gaat terug tot founding father George Washington, en duikt in de levens van in totaal 21 presidenten. Daarbij neemt Klis het begrip ‘gek’ niet zo nauw.

Er zijn mannen met een alcohol- of seksverslaving, depressie, angstaanvallen, dementie, bipolaire stoornis, maar ook patiënten die beroertes kregen of verlamd raakten. In dat verband is het goed dat Klis verwijst naar de zogenoemde Goldwater Rule (1964) van de Amerikaanse beroepsvereniging van psychiaters, die leden verbiedt om in het openbaar ‘professionele meningen’ te geven over publieke figuren, althans zonder daadwerkelijk onderzoek te hebben gedaan en toestemming te hebben gekregen.

Bij sommige presidenten lijkt het glashelder dat ze last hadden van een psychische aandoening – zie bijvoorbeeld Richard Nixon en hoe dat leidde tot het Watergate-schandaal. Bij anderen is het lastiger te zeggen of ze een mentale aandoening hadden – en in hoeverre dit hun beleid ten kwade heeft beïnvloed. Hun medische dossiers zijn niet openbaar, en in het boek wisselen observaties van getuigen en analyses door biografen elkaar af. Wat mist, zijn de plaatjes. Bij zo’n cascade aan anekdotes over vreemd gedrag duizelt het je, en je wilt wat beeld zien. Al is het maar het geënsceneerde beeld van president Woodrow Wilson, begin vorige eeuw. De sluwe first lady slaagde erin om het land lange tijd in het ongewisse te houden over de toestand van haar man, die geveld was door een beroerte. Uiteindelijk zelfs met behulp van een podiumact tijdens persbezoek – met een hoed, doeken en theaterbelichting werd een rookgordijn gecreëerd – zodat de journalisten niet zagen dat de ene helft van ‘s mans gezicht niet meedeed.