Averij

Averij, Robbert Welagen, Nijgh en Van Ditmar, 248 blz., 22,99 euro.

bestellen

De uitgever had Robbert Welagen afgeraden om een boek over zijn ziektegeschiedenis te schrijven, want: er zijn al zoveel boeken over kanker. Zeker, zoals er ook al heel veel boeken zijn over de liefde en over oorlog. Waar de uitgever waarschijnlijk op doelt, is dat de meeste ziektegeschiedenissen geen literatuur worden. Dat hoeft ook niet, maar literatuur is wel het genre dat Welagen beoefent.

Ik las zijn recent verschenen roman Averij dan ook niet omdat ik wilde lezen over de diagnostiek en behandeling van een maligne non-hodgkinlymfoom, maar omdat ik Welagen met zijn sobere stijl, waarin meer gesuggereerd dan beschreven wordt, een plezierige schrijver vind. Averij is geen verhaal vol medische details.

Tekenend is dat de hoofdpersoon niet eens blijkt te weten dat er stadia zijn (stadium II heeft zijn vriendin de arts horen uitleggen). Het verhaal beschrijft hoe een introverte man op zijn ziekte reageert door zich nog meer in zichzelf terug te trekken. De titel verwijst naar de averij die hij heeft opgelopen, een woord dat in hem opkwam na het lezen van een boek en dat hij beschouwt als een zacht en zangerig woord, dat (in zijn woorden) misschien de harde taal van kanker, biopt, scan en chemokuur kan vervangen. Ook nadat de kanker in remissie is, blijft hij het liefst in de buurt van zijn huis. Pijnlijk is hoe dit leidt tot boosheid van zijn vriendin die wel met vakantie wil en uitstapjes wil maken, een boosheid die hij gelaten ondergaat. Uiteindelijk maken ze de lang voorgenomen reis naar Ierland en lukt het hem zich los te maken van de ziekte. ‘Kanker is geen doodsvonnis gebleken, het was een tijdelijk sterven.’