Hoe beoordeel je bleekheid bij een patiënt met een donkere huid?
4 reactiesAls arts in Tanzania ondervind ik bijna dagelijks gaten in mijn medische kennis. Ik kan daarom enorm veel leren van mijn collega’s hier. Ik wil jullie een paar voorbeelden geven.
Op de verloskamers krijgen we vaak te maken met acute situaties, waarbij we snel moeten besluiten om bijvoorbeeld een keizersnede te doen. Om in te schatten of de aanstaande moeder fit is voor ok, moet ik beoordelen of ze geen anemie heeft. Natuurlijk doen we ook een Hb-check, maar voordat de uitslagen daarvan bekend zijn, is moeder meestal al bevallen. Voor die tijd kijken we naar de conjunctiva en handpalmen om te beoordelen of onze patiënt bleek is of niet. Ik ben hier nu vijf jaar en ik begin het eindelijk een beetje onder de knie te krijgen. Want het valt niet mee, bleekheid beoordelen bij een patiënt met een donkere huid.
En na de bevalling beoordelen we het kindje. Is het bleek? Cyanotisch? En de komende dagen op de afdeling, is het geel? Helaas leer je deze vaardigheden niet in de Nederlandse collegebanken.
Een ander voorbeeld: onlangs werd ik geroepen bij een patiënt op de kinderafdeling. Een meisje van 12, met vage klachten van koorts, spierpijn en afgenomen eetlust. Wat mij het eerste opviel, was haar matte oedemateuze huid, haar doffe haar en haar lege blik. Ik dacht direct aan ondervoeding en wilde op zoek gaan naar een oorzaak (bijvoorbeeld een chronische ziekte als tbc of hiv). Een collega-arts kwam echter met me meekijken en riep al vanuit de deuropening zijn diagnose: mazelen. Hoe kon ik dat nou missen? Ik ben snel plaatjes gaan opzoeken van kinderen met mazelen, maar vond alleen maar voorbeelden van kinderen met lichte huidtypen. Onmogelijk om te vergelijken met mijn patiënt.
Hier in Tanzania heeft 99 procent van mijn patiënten een donkere huid. Maar ook in een Europese spreekkamer komen patiënten vanuit de hele wereld. Waarom leren we hier dan niets over? Waarom weten we niet hoe mazelen zich presenteert bij een Afrikaans meisje? Hoe een steven-johnsonsyndroom eruitziet bij een man met een donkere huid? Hoe we icterus kunnen beoordelen bij een patiënt van Aziatische afkomst? Of cyanose bij een donkere pasgeborene? Hoe ziet een necrotische teen bij een diabeet uit Ghana er eigenlijk uit? Of een melanoom?
Hier moet verandering in komen. We moeten ons meer bewust worden van de diversiteit in iedere spreekkamer. Om betere en completere zorg te kunnen bieden aan ál onze patiënten.
Meer van Nathasja van Leeuwen
G.J. Bos
revalidatiearts
Goed punt.
Goed nieuws: de fantastische mensen achter het veelgebruikte Compendium Geneeskunde hebben dit vraagstuk al opgepakt en zijn bezig hun informatie zo inclusief en divers mogelijk te maken.
(ik heb geen aandelen of zo hoor, maar hoorde dit... toevallig op een congres)
V. van der Land
Kinderlongarts i.o. , Amsterdam
Zeker belangrijk om dit meer te benadrukken in de opleiding. Hier is een begin: https://www.blackandbrownskin.co.uk/
J. Toorman
gepensioneerd kinderarts/tropenarts, Nuenen
Rode vlekjes op een zwarte huis zijn inderdaad moeilijker te herkennen.
Maar bleekheid en icterus herkennen lukt toch redelijk door te kijken naar coniunctiva en sclera? Gelukkig heeft een donkere huid ook een voordeel: "witte" (liefst anesthetisch...e) huidgedeelten maken de diagnose lepra bijna een "makkie".
E.J.W. Keuter
neuroloog, Aruba
Heel goed om deze tekortkoming te benadrukken. Omdat onze voorouders nogal actief waren in de slavenhandel hebben wij erg veel te maken met mensen met een Afrikaanse huid. Bovendien kan het in deze tijd toch niet meer dat we alleen leren hoe we witte... huiden en slijmvliezen beoordelen. Het verbaast me trouwens dat dat klaarblijkelijk nog steeds zo is.