Integrale bekostiging geboortezorg leidt nog niet tot betere gezondheid moeder en kind

Vijf jaar na de invoering in zes regio’s van bekostiging van integrale geboortezorg lijkt dit vooralsnog de gezondheidsuitkomsten zoals het geboortegewicht niet te verbeteren. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM.

Bij integrale bekostiging betaalt de zorgverzekeraar een vast tarief voor zorg rondom zwangerschap, bevalling en kraamtijd aan een regionaal samenwerkingsverband van verloskundigen, gynaecologen en kraamzorg, een zogenoemde integralegeboortezorgorganisatie (IGO). Deze zorgverleners bepalen onderling wie welk deel van het tarief ontvangt. Het idee is dat dit bekostigingsmodel de samenwerking tussen zorgprofessionals bevordert en daarmee de kwaliteit van zorg. In 2017 werden, als experiment, in zes regio’s integralebekostigingscontracten gesloten, namelijk in de regio’s Beverwijk, Breda, Dirksland, Helmond, Hoorn en Roosendaal/Bergen op Zoom. Uit de RIVM-analyse blijkt dat in die regio’s sindsdien geen verbetering optrad in de uitkomsten van de bevalling ten aanzien van de zwangere en het kind. Zo waren er niet minder vroeggeboortes, kinderen met een laag geboortegewicht of vrouwen met een fluxus na de bevalling dan in regio’s zonder integrale bekostiging. Wel verschillen deze uitkomsten sterk per IGO. Zo zijn bij sommige IGO’s minder kinderen geboren met een laag geboortegewicht en bij andere juist meer.

Ook het percentage geplande keizersneden en kunstverlossingen veranderde niet na de invoering van integrale bekostiging. Wel nam in twee van de zes IGO’s het aantal thuisbevallingen af, terwijl er bij de andere vier geen verschil was.

‘De verschillen in effecten tussen de IGO’s komen doordat IGO’s zelf kiezen welke interventies en veranderingen ze invoeren om de zorg te verbeteren’, schrijft het RIVM. ‘Dit maakt het moeilijk om het effect op verschillende gezondheidseffecten van alle IGO’s samen te meten. Daarnaast geven de IGO’s zelf aan dat zij niet goed weten welke effectieve interventies er zijn en wanneer die nuttig zijn.’

Sinds 2023 is integrale bekostiging een onderdeel geworden van de reguliere bekostiging, naast de monodisciplinaire bekostiging. Over de invoering van integrale bekostiging zijn grote verschillen van inzichten tussen de verloskundigen en gynaecologen hierover. De eerste plannen voor integrale bekostiging ontstonden in 2010, nadat bleek dat in Nederland de perinatale sterfte relatief hoog was.