Jan Thomee

Tegenwoordig verdien je als professionele voetballer genoeg geld voor de rest van je leven. Geen speler op het hoogste niveau die het in zijn hoofd haalt om daarnaast ook nog geneeskunde te studeren. Dat was een eeuw geleden wel anders, toont het verhaal van Johannes 'Jan' Thomee.

De uit Delft afkomstige Johannes ‘Jan’ Thomée voetbalde vanaf zijn dertiende en werd op z’n 21ste lid van het Nederlands elftal. Bij de Olympische Spelen van 1908 hoefde Nederland geen wedstrijd in de voorronde te spelen, maar moest vervolgens in de halve finale tegen het Engelse team spelen, dat later het toernooi zou winnen,. Deze wedstrijd verloor Nederland met 0-4. Het spel om de derde plaats tegen Zweden won Nederland met 2-0 en werd daarvoor beloond met brons.

In totaal speelde Jan Thomée zestien keer voor Nederland en maakte daarbij zestien doelpunten. Er werd gezegd dat niemand harder schoot dan hij. Er zijn verhalen dat hij tot twee keer toe door het net schoot, een keer zelfs de lat van het doel doormidden brak en menig keeper gebroken vingers bezorgde. Zijn bijnaam was dan ook ‘Het kanon van Delft’. Hij bleef tot zijn 57ste voetballen en bleef ook al die tijd zijn Delftse club Concordia trouw. Die club werd daarom vroeger ook weleens aangeduid als ‘De club van Thomee’.

Intussen had hij ook zijn studie medicijnen afgerond. Oorspronkelijk wilde Thomée gynaecoloog worden, maar toen zijn vader overleed, nam hij diens huisartsenpraktijk in Delft over. Zowel sport als geneeskunde zit in de familie. Zijn enige zoon, die ook Jan heet, werd ook huisarts en speelde voor Concordia. Diens dochter was Nederlands roeikampioen en werd plastisch chirurg. Hadriaan van Nes, een kleinzoon van Jan Thomée, haalde bij de Olympische Spelen in 1968 zilver met roeien en zijn dochter Eeke, eveneens een Olympische roeister, won in 1996 brons en in 2000 tweemaal overzicht arts en olympiër zilver.

Jan Thomée heeft na de Tweede Wereldoorlog tot zijn overlijden in 1954 ook als medisch adviseur van de KNVB gewerkt en zodoende het Nederlands elftal begeleid. Al in 1952 waarschuwde hij voor doping, naar aanleiding van een gesprek met MVV-voorzitter dr. Castermans. Bij verschillende Limburgse clubs zou doping worden gebruikt, waarbij trainers de spelers zouden stimuleren om pervitine en andere wekamines te gebruiken. Thomée waarschuwde: ‘Een zeer gevaarlijke ontwikkeling is het. De grens van wat het lichaam kan verdragen, wordt overschreden. Dat kan zich wreken, met name op het hart.’

Bronnen:

- Voetballegends: Jan Thomée
- Blog Dwars door Delft: ‘Hij heet Jan, ik heet Jan, maar ik ben een ander’